Posters

Stemadvies? 

Je bent vrij om te stemmen op de partij die je wil! Dat is het mooie van een democratie. Op de website van ProDemos kan je meer lezen over de voorwaarden van een democratie.  Wil je graag op een partij stemmen die democratie hoog in het vaandel heeft? Dan zijn er een aantal dingen om op te letten:

1. Hoe is de partij georganiseerd? 

Bijna alle politieke partijen in Nederland zijn ledenorganisatisch waarbij inspraak mogelijk is. Wil je graag stemmen op een partij die gelooft in democratische waarden, is het goed om te checken of ze democratisch georganiseerd zijn.

2. Hoe kijken ze naar hun politieke rol en verantwoordelijkheid?

Het kabinet heeft als taak het landsbelang voorop te stellen bij alle dossiers die zij onder zich hebben. In samenwerking met de kamer moeten zij zoeken naar oplossingen die ons land vooruit helpen. Er zijn altijd omstandigheden waardoor plannen niet lukken, of waardoor dingen meer tijd kosten, maar je bent daar als kabinet wel verantwoordelijk voor. We zagen in de afgelopen tijd dat er geen tot nauwelijks verantwoordelijkheid werd genomen voor (gebrek aan) beleid. Er werden plannen geschreven die vooraf in strijd met Europese afspraken waren, er werd naar elkaar gewezen, feiten werden verdraaid en het landsbelang leek geen moment in het vizier. Dat geeft inzicht in hoe er wordt gekeken naar de rol van minister. In een democratie zou  altijd het landsbelang voorop moeten staan.   De Correspondent schreef er een interessant artikel over.

3. Hoe kijken ze naar de rechterlijke macht?

Hoe serieus nemen ze de rechterlijke macht? Volgen ze de beslissingen die de rechter neemt. Laten ze beslissingen die bij de rechter horen bij de rechter? Om een voorbeeld te noemen,  onlangs zagen we een stemming in de Tweede Kamer over het aanmerken van een organisatie als terroristisch. Los van de inhoudelijke discussie die dit terecht opriep, is het niet de rol van de Tweede Kamer om dat te doen, maar die van de rechter. Deze actie is zinloos en democratie-ondermijnend. De Volkskracht schreef er een sterk artikel over. 

Andere belangrijke punten om mee te nemen in je overweging: 

• Hoe kijken ze naar journalisten?

• Hoe gaan ze om met vrijheden, zoals het recht op vrije meningsuiting, het recht op demonstratie en het recht op gelijkheid

• Houden ze zich aan de grondwet? Waarin bijvoorbeeld is opgenomen dat je niet mag discrimineren?

Om je duidelijk inzicht te geven in waar partijen staan ten opzichte van democratische waarden, analyseerde bestuurskundige Hendrik Noten voor Vrij Nederland de partijprogramma's van Nederlandse politieke partijen. In onderstaand overzicht zie je hoe ze scoren op de democratische waarden democratische rechten en democratische instituties. 

Wil je het hele artikel lezen dat Vrij Nederland hierover publiceerde kijk op: https://www.vn.nl/hoe-democratisch-stem-jij (paywall)

Overige leestips?

• Meer inzicht in de huidige staat van onze democratie? Je vindt hier meer interessante informatie in de onlangs gepubliceerde democratiemonitor 2025 www.democratiemonitor.nl/ 

• Zie voor uitgebreide inhoudelijke toets aan democratische waarden: https://democratiecoalitie.nl/kieswijzer/

• Als je benieuwd bent naar de rechtstatelijkheid van de partijprogramma's, check dan de toets die de orde van advocaten bij iedere verkiezingen doet op dit punt: https://www.advocatenorde.nl/nieuws/commissie-rechtsstatelijke-toets-verkiezingsprogrammas-recordaantal-voorstellen-in-strijd-met-de-rechtsstaat 

• Radio Boos aflevering terugluisteren waarbij ze een week in de rechtstaat doken.  Dat bleek verontrustend: https://npo.nl/luister/podcasts/472-radio-boos/130892